6 października 2012

Dekodując 'Drapchi'


Tenzin Tsunude recenzuje DRAPCHI

Film fabularny/kolor/80 min
Reżyser: Arvind Iyer
Scenariusz: Pooja Ladha Surti
Zdjęcia: Trevor Tweeten
Producent: Iceberg Nine Films
Aktorzy: Namgyal Lhamo i inni
Premiera: 10 marca 2013



“Powstanie wiele filmów w oparciu o nieznane historie tybetańskiej walki o wolność, szczególnie o wojowniczych Khampa, jednak Drapchi przedstawia pierwszą tybetańską bohaterkę Yiga. Jej historia zostanie z tobą długo po tym, jak zapadnie kurtyna”


Wiele lat od początku chińskiej okupacji, uchodźstwie Dalajlamy, po Rewolucji Kulturalnej w czasie której Tybet legł w gruzach, po tym jak Deng Xiaoping sprzedał komunizm w zamian za konsumpcyjną gospodarkę rynkową, nawet po tym jak świat poddał Tybet i działania bez stosowania przemocy – Tybetańczycy nie zaprzestali dwóch rzeczy: modlitw i śpiewu.

Drapchi stanowi rzadkim przykład filmu o Tybecie, który opowiada historię sięgającą samego sedna cierpień narodu tybetańskiego.  Opowiedziana prostą narracją, Drapchi jest pełną mocy historią Tybetanki, która ucieka z więzienia-bunkra położonego głęboko w odległym górskim regionie Tybetu, udaje jej się ocalić życie w przeprawie przez Himalaje do Nepalu, gdzie przeżywa wspomnienia o swojej przeszłości przed ucieczką na nową emigrację – do Europy.

Fabularny debiut Arvinda Iyera stanowi niecodzienną produkcję stworzoną w Mumbaju, stolicy Bollywood. Ten tętniący życiem przemysł filmowy, nie stworzył dotychczas choćby jednego filmu o Tybecie, w czasie kiedy w Hollywood powstały produkcje takie jak ‘Kundun’ Martina Scorsese – historię życia Dalajlamy czy ‘Siedem lat w Tybecie’ Jean-Jacques Annaunda z Bradem Pittem w roli głównej.

Tytuł filmu został zapożyczony od lhaskiego więzienia Drapchi, które do niedawna było najsławniejszym wiezieniem w Tybecie, w filmie zaś stanowi metaforę strachu, kontroli i nielegalnych zatrzymań Tybetańczyków w całym okupowanym Tybecie.

Iyer nie jest aktywistą. Jest twórcą historii. Z powodzeniem przełamuje stereotypy, jego bohaterka Yiga Gyalnang, pewna siebie i najwyraźniej zamożna śpiewaczka operowa, sławna w swoim zawodzie, jest niezależną i pewną siebie kobietą, która sama prowadzi samochód i mówi po angielsku.

Yiga nie jest ani mniszką ani świętą. Yiga, zagrana została przez mieszkającą w Holandii tybetańską gwiazdę – śpiewaczkę Namgyal Lhamo, doskonale odnajduje się w roli, która wygląda na stworzoną wprost dla niej. W jej głosie słychać wodę z topniejącego śniegi, śpiewając od samego początku rozpala celuloid; w zestawieniu z śnieżnymi górami i rozległymi zielonymi pastwiskami – natychmiast przenosi każdego na Wyżynę Tybetańską.

Postać Yigi jest niewiarygodnie podobna do prawdziwego życia Namgyal Lhamo, która przedstawia ją z godnością i nonszalancką łatwością. Jej pieśni pełne mocnych uderzeń i hipnotycznych momentów stanowią filmowe tło, oddające wnętrze ducha, kiedy bohaterka jest aresztowana, więziona i torturowana, a nawet brutalnie gwałcona w więzieniu.

Kiedy przy braku reakcji świata, na dachu świata dochodzi do najbardziej wstrząsających doświadczeń tortur i zastraszania, Yiga mówi „Wolność nie jest ucieczką z więzienia, ale pokonaniem własnego strachu”.

Światowa premiera “Drapchi” odbyła się 29 czerwca w New Delhi, na dwunastym „Osian’s Cinefan Festival of Asian and Arab Cinema” , Tybetańska część widowni była poruszona do łez realistycznym oddaniem własnego losu. Po projekcji, w imieniu ponad 300 Tybetańczyków obecnych na festiwalu, Przedstawiciel Dalajlamy Tempa Tsering, podziękował reżyserowi słowami: „Prawda odzyskała głos”.

Drapchi pozostawia nam coś na dłużej. Pokazuje, co się dzieje, kiedy duchowo rozwinięci ludzie w Tybecie są poddani agresji pod lufami karabinów, kiedy nie ma ucieczki, i jak sobie radzą z prawdziwym wyzwaniem nauk Buddy. Jak można praktykować współczucie, kiedy wróg okupuje twój kraj, zabija wszelki opór a teraz próbuje uciszyć ciebie w więziennej celi?

Powstanie wiele filmów w oparciu o nieznane historie tybetańskiej walki o wolność, szczególnie o wojowniczych Khampa, jednak Drapchi przedstawia pierwszą tybetańską bohaterkę Yiga. Jej historia zostanie z tobą długo po tym, jak zapadnie kurtyna.  ‘Drapchi’ znalazł się w oficjalnej selekcji 28 Warszawskiego Festiwalu Filmowego, 12-21 października 2012 oraz zgłoszony do konkursu 35 Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Kairze.

Film będzie dystrybuowany na świecie od 10 marca 2013 r.


DRAPCHI [Preview] from Iceberg Nine Films on Vimeo.

www.facebook.com/DRAPCHI

* * *
Tenzin Tsundue jest tybetańskim poetą, publicystą i działaczem przebywającym w Dharmasali, w Indiach. Jest sekretarzem organizacji Friends of Tibet opowiadającej się za niepodległością Tybetu. Opublikował książki: „Crossing the order”, „Shemshook” oraz „Kora” (zbiorek wierszy przetłumaczony na j. polski i objęty patronatem przez Program Tybetański Fundacji Inna Przestrzeń). W grudniu 2008 roku na zaproszenie Programu Tybetańskiego przyjechał do Polski, aby wziąć udział w promocji polskiego wydania "Kory" w Klubie Gazety Wyborczej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz